biz KİMİZ?kalkan&KAŞköylerimizne YAPIYORUZ?

• Anasayfa
• KALKAN HABERLERİ
• KAŞ HABERLERİ
• KÖYLERİMİZDEN HABER
• TOPLUMSAL YAŞAM
• SPOR & SAĞLIK
• FORUM & SÖYLEŞİ
• OKURLARIMIZDAN
• KÜLTÜR & SANAT
• KİTAPLARIMIZ
• nE AyAk?...

HABER ARA

-- Tüm Kategoriler -- KALKAN HABERLERİ KAŞ HABERLERİ KÖYLERİMİZDEN HABER TOPLUMSAL YAŞAM SPOR & SAĞLIK FORUM & SÖYLEŞİ OKURLARIMIZDAN KÜLTÜR & SANAT KİTAPLARIMIZ nE AyAk?... Gelişmiş Arama

Antalya'nın Kumluca ilçesindeki Dibek Tabiatı Koruma Alanı'nda bulunan ve halk arasında 'Ambar Katran' olarak bilinen anıt sedir ağacının tam 2326 yaşında olduğu ortaya çıktı. Anıt sedir ağacı, dünyanın bilinen en yaşlı sediri ünvanını alırken, İsa'dan 315 yaş daha büyük olmasıyla da görenleri hayrete düşürüyor.

TÜRKİYE'NİN SEDİRLERİ KENDİ ARALARINDA YARIŞIYOR

Türkiye, literatüre 'Cedrus Libani' olarak geçen ve sonraları 'Toros Sediri' olarak düzeltilerek hakkı teslim edilen sedir türünün, dünyada en yaygın topluluğa sahip olan ülke olarak biliniyor. Antalya'nın Elmalı, Kaş, Finike ve Kumluca ilçelerini kapsayan bölgede bulunan sedir ormanları da Türkiye'nin gıptayla bakılan doğal zenginliklerinden sayılıyor. Uzun yaşamalarıyla ünlü sedir ağaçlarının dünyada bilinen en yaşlıları da işte bu bölgede bulunuyor. Elmalı Çığlıkara'da bulunan 2007 yaşında olduğu bilinen ve Koca Katran adıyla anılan sedir ağacı, Türkiye'nin en yaşlı ağacı olarak tanımlanıyordu. Ancak Kumluca Karacaören köyü yakınındaki Dibek Tabiatı Koruma Alanı'nda bulunan ve yöre halkının 'Ambar Katran' olarak adlandırdığı sedir ağacının yaşının tam 2326 olduğu ortaya çıktı. Toroslarda tarihe tanıklık ederek yaşamını sürdüren Ambar Katran, İ.Ö 323 yılında ölen Büyük İskender’le aynı zaman dilimini paylaşırken, Romalı devlet adamı Sezar’dan da 215 yaş büyük.

AMBAR KATRAN'IN YAŞI KARŞILAŞTIRMA YÖNTEMİYLE HESAPLANDI

Dünyanın en yaşlı sediri olarak da adlandırılabilecek alan ağacın boyunun 26.7, çapının 2.50, çevresinin ise 7.85 m olarak ölçüldüğünü belirten İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toplak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı, bölgede yaptıkları ölçüm çalışmaları ve Ambar Katran hakkında bilgiler verdi.

Ambar Katran'ın yaşını hesaplamak için Çamkuyusu Sedir Araştırma Ormanı ve Bolkar Dağları'ndaki yaşlı sedirlerden aldıkları örnekleri karşılaştırarak hesapladıklarını anlatan Kantarcı, " örnek alanlardaki en yaşlı sedir ağaçlarının, 1.30 m'deki çap gelişimleri incelenirse Ambar Katran'ın yaşı daha fazla çıkmaktadır. Bu iki yaşlı sedirin 200 yaşında 1.30 m'de geliştirdikleri ortalama 20.2 cm'lik kabuksuz çapa göre Ambar Katran'ın yaşı 2297 yıl olarak hesaplanabilmektedir" dedi.

PROF. MAYER'İN ONAYI

Kumluca Alakır Çayı Havzasındaki sedir ormanlarında 1982 yılında sedir araştırmaları yaptıklarını anlatan Kantarcı, yaklaşık bir ay süren çalışma sırasında bölgedeki sedir ormanlarının dik yamaçlarında örnek alanları seçip, ağaçların çap ve boylarını ölçerek örnek ağaçların gövde analizlerini yaptıklarını kaydetti. Bu çalışma sırasında Dibek Ormanında 1830 metre yükseklikte bulunan Ambar Katran'ı da ölçtüklerini söyleyen Kantarcı, "bu ağacın yaşının 2200 kadar olabileceğini hesaplamış ve yayınlamıştım. Daha sonra 1985’te Avusturya’dan Prof. Dr. Hannes Mayer’i Ambar Katran’a çıkardım. Ambar Katran’ın yaşını nasıl hesapladığımı anlattım. Hesabımı ve bulduğum yaşı onayladı. Hannes Mayer, Alp Dağlarında ve Türkiye ormanlarında yıllarca araştırmalar yapmış olan tecrübeli bir silvikültürcü idi" bilgisini verdi.

'ÖLÇÜM İÇİN İKLİM VE ARAZİ YAPISI ÖNEMLİ'

Ekoloji alanında çalışanlar için araştırma konularının bitip tükenmeyeceğini belirten Kantarcı, "ancak orman ekolojisi alanında çalışmak arazide ölçme yapmak ve örnek almakla bitmez. Ölü örtü ve toprak analizleri, ibre veya yaprak analizleri, ağaçların beslenme büyüme ilişkilerinin ortaya konulabilmesi için gövde analizleri, ormanların tür bileşimleri, iklim özellikleri ve bu özelliklerin arazinin yapısına göre değişimleri, yetişme ortamı karakteristiklerinin belirlenmesi ve bulgularla ilişkilendirilmesi için zaman, gayret ve sabır gerekir" dedi.

SIKLIĞIN BOZULMASI GELİŞİMİ ETKİLİYOR

Ambar Katran'ın bulunduğu bölgede yürüttükleri çalışmalar sırasında sedirlerin değişik yetişme ortamlarındaki büyüme ilişkilerini incelediklerini kaydeden Kantarcı, bu amaçla inceledikleri bazı yaşlı sedirlerin, 0.30 m ile 1.30 m'deki çap gelişimleri ele aldıklarını söyledi. İncelenen çap gelişimlerinin, sedir ağacının sıklığa dayanma özellikleri konusunda ilgi çekici sonuçlar verdiğini anlatan Kantarcı, "sedir, kendi saf meşceresi içindeki şartlarda fazla sıklıkta ve nispi bir kapalılıkta canlılığını devam ettirebilmekte fakat pek dar yıllık halkalar geliştirmektedir. Sıklığın bozulması sedir ağacının daha fazla su ve besin maddesi, tepesinin de daha fazla ışık alması yıllık halka genişliğinin artmasını sağlamaktadır. Sedir ağacı bu esnekliğini ileri yaşda da gösterebilmektedir. 1.30 m'deki çap gelişimi incelendiğinde bilhassa yaşlı ağaçların, 40, 50 ve 60 yaşında 1.30 m yüksekliğe ulaşabildiği görülmektedir" bilgisini verdi.

SEDİRLER, 300 YAŞINDA 30-40 SANTİM GÖĞÜS ÇAPINA ULAŞIYOR

Sedir ormanlarındaki pek çok yaşlı ağacın, 200-300 yaşında ancak 30-40 santim göğüs çapına ulaşmış olduğu halde, son 100-150 yılda yetişen sedirlerin daha hızlı bir çap gelişmesi gösterebildiğini kaydeden Kantarcı, "yaşlı sedirlerle daha genç sedirler arasındaki yıllık halka genişliği farkını, son asırda sedir ormanlarında insan etkisinde aramak gerekir. Son 100-150 yıl içinde yetişen sedir ağaçları, insan eli ile seyreltilmiş meşcerelerde, daha fazla ışık alarak daha fazla yılık halkalar geliştirebilmişlerdir. Söz konusu özelliklerden dolayı sedir ağacının gövde analizini yapmadan kesin yaşının belirlenmesi mümkün değildir" diye konuştu.

KATRAN AMBAR'A 'DÜNYANIN EN YAŞLI SEDİRİ' DİYEBİLİRİZ

1982 yılında ölçtükleri Ambar Katran'ın yaşına aradan geçen süreyi de ekleyince 'dünyanın bilinen en yaşlı sediri' denilmesinde bir sakınca olmadığını da belirten Kantarcı, konuyla ilgili yaptığı çalışmayla da bunun belgelendiğini sözlerine ekledi. Dibek Ormanı, barındırdığı biyolojik çeşitlilik ve anıt ağaçlarıyla 1993 yılında Tabiatı Koruma Alanı olarak ilan edilerek, 550 hektarlık alan korumaya alınmıştı. Antalya’da yaşları 500 ile 2 bin arasında değişen çok sayıda anıt ağaç bulunuyor.

haber: yusuf yavuz-kaş

ANKET

Tüm Anketler