KAŞ'TA SEL KÖYLÜLERİN ALINTERİNİ ALDI GÖTÜRDÜ

Hava tahmin raporlarında yaklaşık 15 gündür yoğun yağış geldiği ve taşkın yaşanabileceği belirtiliyordu. Yine de önlem alınmadı. Zaten önlem alınsa da,  yıllardır ıslah edilmeyen derelerde bir işe yarayacağı şüpheliydi.

Fethiye çevresinde 13 Aralık Pazartesi günü başlayarak hafta boyu yer yer süren yoğun yağışlar ilçeye bağlı çok sayıda köyü olumsuz etkiledi. Derelerin taşması sonucu köy yolları kullanılamaz hale gelirken, ekili ve dikili araziler zarar gördü. En fazla zarar, 14 Aralık Salı Günü sabah 9.00 sularında Eşen Çayının aniden taşması sonucu Çukurincir köyünde ve Kaş’ın Kınık Beldesine bağlı Doğular Mahallesinde yaşandı. Bu yörede yaklaşık bin dönüm kadar serayı sel bastı, evlerinde mahsur kalan aileler jandarma yardımıyla kurtarıldı. Taşkından etkilenen ilköğretim okulu tatil edildi. Günlerdir sel suları altında olan pek çok ev ve seraya yeni yeni gidilmeye başlandı.

Sel ani geldi ve iki saat sürdü

Yörenin en büyük akarsuyu olan ve aynı zamanda Fethiye - Kaş arasında sınır oluşturan Eşen Çayının beklenmedik biçimde taşması köylüleri gafil avladı. Çukurincir Köy Muhtarı Servet Yılmaz’dan aldığımız bilgiye göre sel sabah saatlerinde köylülerin kimini serada çalışırken, kimini evlerinde yakaladı.  2 saat süren ani taşkın, çayın yine aynı hızla geri çekilmesiyle sona erdi. Bugüne dek suyun genellikle yavaş yavaş yükseldiğine ve çekildiğine tanık olan köyün yaşlıları, bu duruma anlam veremediklerini belirttiler. Köylüler Eşen Çayının üst tarafındaki barajların kapaklarının açılmasından şüphelendiklerini ama bu konuda ellerinden herhangi bir bilgi olmadığını söylediler.

Taşkın sırasında köylüler kendi olanaklarıyla dere kıyısına set yapmaya çalışarak seralarını korumaya uğraştılar. Bu sırada ahır ve kümeslerindeki hayvanları kurtarmaya çalıştılarsa da, çok sayıda kümes hayvanının telef olmasını önleyemediler. Çukurincir köylüleri yaklaşık her yıl benzer taşkın yaşadıklarını belirterek, bunun en önemli nedeninin Devlet Su İşleri tarafından on yıl kadar önce yapılan Eşen Çayıyla bağlantılı su tahliye kanalı olduğunu vurguladılar.

Köylülerin anlattığına göre yağmur sularını Eşen Çayına yönlendirmek için yapılan tahliye kanalı, çayın taştığı zamanlarda ters işlev yerine getirerek yöredeki tarlaların su altında kalmasına yol açıyor. Bunun önüne geçilmesi için ya kanalın tümüyle iptal edilmesi, ya da çayla birleştiği noktaya bir kapak yapılması gerekiyor. Köylüler kanalla ilgili sorunun çözümü için bugüne dek başvurmadık kapı bırakmadıkları halde, farklı resmi kurumlar arası ihtilaflar nedeniyle bir sonuca ulaşamıyorlar.

Resmi heyetlerin inceleme ziyaretleri

20 Aralık Pazartesi günü Fethiye Kaymakamı Mehmet Ali Karatekeli bir heyetle köye gelerek incelemelerde bulundu. Yapılan açıklamaya göre 23 Aralık Perşembe günü, yöredeki sel baskınıyla ilgili olarak Muğla İl Genel Meclisi olağanüstü toplantı yapacak. İl genel meclisinden bir heyet önceden yöreyi dolaşarak bilgi alacak. Köylüler bugüne dek taşkını önleyici çaba gösterilmeyişinden duydukları rahatsızlığı dile getirerek, kimseden zararlarına karşılık para istemediklerini özellikle vurguladılar. Borçlarının ertelenmesini, Eşen Çayının bir an önce ıslah edilmesini ve taşkınları daha da arttıracağı için yöreye kurulmak istenen hidroelektrik santral projelerinden vazgeçilmesi gerektiğini belirttiler.

Görüştüğümüz köylüler, her taşkının ardından seralarını neden sigortalatmadıklarının sorulmasından çok rahatsız olduklarını söyleyerek, şirketlerin taşkın tehlikesi altındaki yerleri sigortalamadığını vurguladılar. Bir de yaşadıkları sorunları yerinde görmeyenlerin,  sanki başka seçenekleri varken dere kıyısına yerleşmiş gibi konuşmasından duydukları rahatsızlığı dile getirdiler. Kendi tarlalarında çalışarak geçimlerini sağlamaktan başka çaresi olmayan köylülerin sel taşkınından etkilenmemesi için dere ıslah edilmiyor, taşkın yaşanması durumunda zararlarını karşılayacak bir sigorta sistemi bulunmuyor. Ve bu gelişmeler, köylünün kendi alınteriyle geçinme olanağını giderek ortadan kaldırıyor.

Çayın Antalya yakası unutulmuş durumda

Çukurincir köyünden sonra Kınık Doğular Mahallesine geçerek buradaki taşkının yolaçtığı zararı gördük, köylülerle konuştuk. Sel mahalledeki tüm seraları etkilemişti. Konuştuğumuz köylüler taşkından hemen sonra bir kez Kınık Belediye Başkanının mahalleye geldiğini, Kaş Kaymakamının gelmediğini belirttiler. Aldığımız bilgiye göre evleri sel altında kalan birkaç aileye sosyal yardım fonundan bir miktar para verilmesi dışında yöreye hiçbir yardımda bulunulmamış.  Bir an önce selin seralarda yarattığı hasarı gidererek yeniden dikim yapmaya hazırlanan köylüler,  ilçe tarım müdürlüğü yetkililerinin zarar ziyan belirlenmesi için seralara 15 gün kadar girilmemesi isteğine anlam veremediklerini söylediler.

Sel sularının getirdiği alüvyon seralarda birikerek toprak yüzeyinde yoğun bir tabaka oluşturuyor. Daha sonra kuruyan bu tabaka bitkilerin boğulmasına yol açıyor. Bu nedenle çamurlu suyun girdiği tüm seralardaki bitkileri sökerek yenisini dikmek gerekiyor. Yörede yaygın olarak domates yetiştiriliyor. Şu an pek çok seradaki domatesten ilk ürünün alınmasına geçilmiş durumda. Bunların toplanabileni toplanacak, kalanı sökülüp atılacak. Yeni dikilecek fidelerin şu anki duruma gelmesi için yaklaşık dört ay geçmesi gerekecek. Zaten önceki aylarda domates güvesi nedeniyle ürün yetiştiremeyen köylüler, şimdi sel baskını yüzünden bir kez daha zarara uğramış durumdalar. “Dikim yapacağız ama yarın yine sel gelmeyeceğini kim bilebilir” diyorlar. Üst üste mağduriyet yaşayan köylülerimiz, kendilerine kimsenin sahip çıkmadığını ve medya dâhil yaşadıkları sıkıntılarla kimsenin ilgilenmediğini düşünüyor.